Duitse Demokratiese Republiek

Deutsche Demokratische Republik
Duitse Demokratiese Republiek

← 1949–1990 →
Vlag Wapen
Leuse: Proletarier aller Länder, vereinigt Euch! (Duits vir: "Werkers van die wêreld, verenig!")
Volkslied: Auferstanden aus Ruinen (Duits vir: "Herrys uit die ruïnes")
Ligging van die Duitse Demokratiese Republiek
Hoofstad	Oos-Berlyn 52°31′N 13°23′O / 52.517°N 13.383°O / 52.517; 13.383Koördinate: 52°31′N 13°23′O / 52.517°N 13.383°O / 52.517; 13.383
Taal/Tale	Duits en Sorbies
Regering	Republiek
President
- 1949–1960	Wilhelm Pieck
Voorsitter van die Staatsraad
- 1960–1973	Walter Ulbricht
- 1973–1976	Willi Stoph
- 1976–1989	Erich Honecker
- 1989	Egon Krenz
- 1989–1990	Manfred Gerlach
President van die Volkskammer
- 1949–1969	Johannes Dieckmann
- 1969–1976	Gerald Götting
- 1976–1989	Horst Sindermann
- 1989–1990	Günther Maleuda
Wetgewer	Parlement
Historiese tydperk	Koue Oorlog
- Tweede Wêreldoorlog	1939–1945
- Grondwet goedgekeur	7 Oktober 1949
- Volksopstand	17 Junie 1953
- Berlynse krisis	4 Junie 1961
- Toetreding tot die Verenigde Nasies	18 September 1973
- Vredevolle rewolusie	13 Oktober 1989
- Val van die Berlynse Muur	9 November 1989
- Duitse hereniging	3 Oktober 1990
Oppervlakte
- 1950	108 333 km2 41 828 sq mi
Bevolking
- 1950 skatting	18 388 000
Digtheid	169,7 /km²  439,6 /sq mi
- 1970 skatting	17 068 000
Digtheid	157,6 /km²  408,1 /sq mi
- 1990 skatting	16 111 000
Digtheid	148,7 /km²  385,2 /sq mi
Geldeenheid	Oos-Duitse mark (1949–1990), amptelik genoem: Deutsche Mark (1949–1964) Mark der Deutschen Notenbank (1964–1967) Mark der DDR (1967–1990) Deutsche Mark (vanaf 1 Julie 1990)

Die Duitse Demokratiese Republiek (Duits: Deutsche Demokratische Republik, [ˈdɔʏtʃə demoˈkʁaːtɪʃə ʁepuˈbliːk], luister (hulp·inligting)) het as 'n sosialistiese Duitse "Arbeiders- en Boerestaat"^[1] tussen 7 Oktober 1949 en 2 Oktober 1990 op die grondgebied van die voormalige Sowjetbesettingsone in Oos-Duitsland en die Sowjetsektor van Berlyn (of Oos-Berlyn) bestaan.

Die staat, wat vyf maande na die stigting van die Westerse Bondsrepubliek Duitsland amptelik uitgeroep is, is steeds deur die Sosialistiese Eenheidsparty van Duitsland (SED), 'n samesmelting van die voormalige Kommunistiese en Sosiaal-Demokratiese Partye van Duitsland, oorheers en het in politieke en ekonomiese opsig steeds 'n deel van die Oosblok gevorm.

Die sentraalgeleide ekonomie van die DDR het nie daarin geslaag om dieselfde hoë lewenstandaard soos in Wes-Duitsland te skep nie, alhoewel die land as die welvarendste in die Oosblok beskou is. Om die groot stroom vlugtelinge, wat in die vyftiger- en vroeë sestigerjare 'n nuwe heenkome in Wes-Duitsland gesoek het, te beperk, het die SED-regering 'n bewaakte grenslyn met Wes-Duitsland opgerig. Dit het ook die berugte Berlynse muur ingesluit.

Desondanks was die dekade tussen 1961 en 1971 gekenmerk deur 'n euforiese fase. Sowjet-Russiese prestasies soos die eerste mensgemaakte satelliet Spoetnik en die eerste ruimtevlug van 'n kosmonout het algaande die oortuiging laat ontstaan dat die sosialistiese eksperiment suksesvol sou wees. In 1961 het die Sowjet-bewind amptelik besluit om 'n kommunistiese samelewing te verwesenlik. Ook in die DDR het bewindhebbers vol optimisme die utopiese droom van ongekende ekonomiese en wetenskaplike vooruitgang begin droom. Om jongmense en kulturele en tegnologiese elites se guns en politieke steun te wen, is hervormings begin en politieke kompromisse aangegaan. Filmkuns, musiek, literatuur het begin opbloei danksy nuwe vryhede. Die optimistiese gees of Aufbruch nach Utopia^[2] het in 1968 skielik tot stilstand gekom met die militêre en politieke inmenging in Praag se politieke "lente" van hervormings.

Die uitgebreide welvaartstelsel, wat 'n werksgeleentheid vir iedereen, bekostigbare behuising en lae pryse vir stapelvoedsel voorsien het, het die DDR net soos die oliekrisis in die sewentiger- en die globaliseringstendense van die tagtigerjare geleidelik in 'n ernstige ekonomiese krisis gedompel. Die handhawing van 'n relatief hoë lewensstandaard en skuldbetaling aan buitelandse krediteure moes – om politieke redes – voorkeur geniet bo die benodigde beleggings en modernisering van nywerhede.^[3]

Die demokratisering van die Sowjetunie in die tyd van die glasnost- en perestroika-beleid het uiteindelik ook die politieke en militêre magsbasis van die SED-heerskappy verbreek, en die DDR-bewind het sy wettigheid verloor. Binne enkele maande het staat en party in 'n ongekende politieke grondverskuiwing begin verbrokkel. Ná massabetogings laat in 1989 is nog in die volgende jaar die eerste demokratiese verkiesing gehou. In die somer van daardie jaar is die Wes-Duitse geldstelsel ingevoer wat die Mark der DDR (Mark van die DDR) vervang het.

Op 3 Oktober 1990 het die vyf nuwe deelstate van die DDR (Mecklenburg-Voorpommere, Brandenburg, Sakse-Anhalt, Sakse en Thüringen) met die Bondsrepubliek Duitsland (waarna vroeër dikwels ook as Wes-Duitsland verwys is) verenig.

1. ↑ (de) Handbuch Deutsche Demokratische Republik. Jubiläumsausgabe 1984. Tweede hersiene uitgawe. Leipzig: VEB Bibliographisches Institut 1984, bl. 212
2. ↑ (de) Stefan Wolle: Aufbruch nach Utopia. Alltag und Herrschaft in der DDR 1961–1971. Belin: Ch. Links 2013
3. ↑ (de) Bernd Martens: Die Wirtschaft in der DDR. Bundeszentrale für politische Bildung (bpb), 30 Maart 2010